— Тры разы ўдзельнічаў у якасці маладога вадзіцеля-пераможцы ў абласных дажынках і тройчы — у рэспубліканскіх, — кажа Аляксандр. — за ўзнагародамі ў складзе раённай дэлегацыі ездзіў у Маладзечна, Горкі і Жлобін. Уражанняў засталося — безліч! Годныя атрымаў і падарункі (усе тры разы займаў на рэспубліцы 2-е месца).

Між тым, наша размова з Аляксандрам Дайнекам, чый працоўны стаж у роднай гаспадарцы пачаўся ў 2009 годзе, не столькі пра перамогі і падарункі, як пра выбраную ім прафесію. Асазнана ці выпадкова працягнуў ён, нашчадак двух пакаленняў ва­дзіцеляў “Гіганта”, бацькаву і дзедаву справу жыцця? Адка­заць на гэта наўрад ці мог малады вясковец і тады, калі прыняў кардынальнае для сябе рашэнне не працягваць вучобу ў Бабруйскім хімтэхнікуме, куды паступіў пасля заканчэння каледжа імя Чарныша, — наўрад ці ведае і сёння. Проста, як кажа, “зразумеў, што хачу быць вадзіцелем”. Затое на ўсе сто працэнтаў упэўнены, што вадзіцельства — яго справа і што бацькавых і дзедавых прынцыпаў — працаваць на сумленне, памнажаць дабрабыт гаспадаркі і населенага пункта, адкуль пайшлі карані і дзе растуць яго дзеці, — і ён прытрымліваецца.

Род вадзіцеляў-Дайнекаў тутэйшы, бортнікаўскі. Іосіфа Іосіфавіча, дзеда Аляксандра, колішнія работнікі калгаса “Гігант” успамінаюць добрым словам дагэтуль. “Спраўны быў вадзіцель, на ГАЗ-53 працаваў, на сяўбе, ва ўборачную кампанію — заўжды выходзіў у перадавікі, грамат шмат атрымліваў”, — згадвае пра Іосіфа Дайнека жыхар Вялікіх Бортнікаў, у мінулым — намеснік старшыні па ідэалагічнай рабоце СВК “Гігант” Мікалай Аляксандравіч Сакун.

Сам жа Аляксандр запомніў дзеда Іосіфа не як перадавіка, а як лагоднага ды родных чалавека, шчырага і вясёлага. “Дзед не меў звычкі павышаць голас, перамяжаў размову ўсмешкамі і гумарам”, — заўважае перадавік-унук. Ад яго ж дазналіся, што працоўную дзейнасць у калгасе І.І. Дайнека завяршыў толькі ў 65-гадовым узросце.

Вадзіцельстваваў у “Гіганце”, пакінуўшы пра сябе цёплыя водгукі, і бацька Аляксандра — Уладзімір Іосіфавіч. Прыйшоўшы ў гаспадарку пасля школы, ён да арміі год працаваў на трактары, пасля арміі — на бензавозе, працяглы час на калгасным аўтобусе і больш за 10 год — на грузавіку. Вось ужо колькі год як Уладзімір Іосіфавіч, па стане здароўя, не працуе ў гаспадарцы, знахо­дзіцца на заслужаным адпачынку. Менавіта бацька, па словах Аляксандра, падтрымаў у свой час яго ідэю пайсці ў вадзіцелі. Пазней, разам з вопытам, перадаў і грузавік, на якім працаваў. На бацькоўскай машыне мой субяседнік яшчэ 10 год адмерваў “гігантаўскія” прасторы і не толькі: здараліся паездкі і ў іншыя вобласці. А сёлета перасеў на новенькі МАЗ — такое рашэнне ў гаспадарцы прынялі на падставе яго неацэннага ўнёску ў развіццё сельскагаспадарчага кааператыва, памнажэнне працоўнай славы раёна.

— Гэта чалавек, які не цураецца любой работы, на якога ва ўсім можна пакласціся і быць упэўненым — зробіць як найлепш, — кажуць пра Аляксандра ў калектыве.

Сам жа герой аповеду ніякага геройства за сабой не бачыць — маўляў, працую, як усе, як магу, умею і прывучаны. На новым самазвале ў гэтым годзе што толькі не вазіў: сянаж, пясок, збажыну, бульбу, арганіку, а ў гэтыя дні заняты на адвозцы кукурузнага зерня ад камбайнаў.

У чым складанасці вадзіцельскай прафесіі? На гэтае запытанне з усмешкай адказвае, што не бачыць ніякіх:

— Гэта толькі на пачатку працоўнай дзейнасці была разгуб­ленасць. Памятаю, паслалі ў Крычаў — 200 кіламетраў туды і 200 назад. Выйшаў з машыны, узяўся за спіну і падумаў — як буду працаваць? Пасля ўцягнуўся. Ездзіць давялося і на ўдвая большыя адлегласці — і нічога.

Спецыфіка вадзіцельскай прафесіі на сельгасвытворчасці ў тым, што працоўны графік чалавека, які на яе “падпісаўся”, залежыць ад напружання палявых работ. Падчас сяўбы і асабліва ў жніво, уборачную кампанію на хатнія справы, адпачынак з сям’ёй, выхадныя дні можна забыцца. Але гэта, па словах субяседніка, не перашкаджае агульнаму стаўленню да прафесіі. Выхадныя можна ўзяць у іншыя, меней загружаныя дні — кіраўніцтва заўжды ідзе насустрач патрэбам работнікаў.

З разуменнем да мужавай занятасці ставіцца і жонка — працуючы ў аграрнай галіне (галоўным бухгалтарам у суседняй з “Гігантам” гаспадарцы), яна добра ведае, што значаць для сельгасвытворцаў сяўба і пасяўная.

Сям’я Аляксандра, у якой выхоўваюцца дачушкі 13 і 10 год, вось ужо адзінаццаць год жыве ў калгасным доме ў Малых Бортніках. Арэндная плата за добраўпарадкаванае жыллё і сама па сабе, і тым болей у параўнанні з горадам, сімвалічная, што дазваляе не браць у разлік гэтыя расходы.

Жыць на сяле для героя аповеду — гэтак жа натуральна, як і працаваць у сельскагаспадарчай галіне.

— Тут сябры: і школьныя, і новыя. Збіраемся, знаходзім, як насыціць вольны час. Абавязкова адзначаем сямейныя святы — вось і нядаўна дачушцы зладзілі 13-ты дзень нараджэння… Гэта блізкі мне лад жыцця, і тут усё мяне задавальняе, — разважае Аляксандр Дайнека.

Пры гэтым, як кажа, ён не бярэцца навязваць іншым уласныя меркаванні на жыццё. Бо яны для кожнага складваюцца з іх асабістых шматлікіх зярнят-фактараў — выбар за самім чалавекам. Гэта датычыцца ў тым ліку вадзіцельскай прафесіі. “Адны становяцца дальнабойшчыкамі — гэта іх выбар. Я аддаю перавагу рабоце ў сельскай гаспадарцы — і гэта мой выбар”, — падвёў вынікі размовы перадавы вадзіцель.

Алена КАРПЕНКА. Фота з архіву рэдакцыі.